میزان مس و روی در پلاسمای خون ماکیان گوشتی مبتلا به کلی سپتی سمی تنفسی

جنس اشریشیا متعلق به خانواده ی انتروباکتریاسه است. انتروباکتریاسه متشکل از ارگانیسم هایی است که در شرایط هوازی و یا بی هوازی اختیاری رشد و از کربن و ازت به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند. عفونت های ناشی از اشریشیا کلی (کلی باسیلوز) خسارات اقتصادی قابل توجهی را به صنعت طیور وارد می کند. کلی سپتی سمی از فرم های شدید کلی باسیلوز است که با توسعه ی صنعت مرغ گوشتی درصد ابتلا به آن افزایش پیدا کرده است. مس نقش مهمی در سنتز هموگلوبین، بافت همبند، بلوغ، سیستم قلبی-عروقی، استخوان ها و عملکرد مناسب عصب دارد. کمبود مس باعث نازک شدن بافت پوششی برونش سوم می شود. روی فعال کننده و یا کوفاکتور بیش از 299 آنزیم است. نقش مس و روی در اعمال فیزیولوژیک قسمت های مختلف بدن به ویژه سیستم ایمنی با اهمیت است، هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین سطح مس و روی خون با کلی سپتی سمی تنفسی در ماکیان گوشتی بود. پی بردن به ارتباط بین سطوح مس و روی در پلاسمای خون می تواند در پیشگیری و درمان کمکی کلی سپتی سمی تنفسی طیور گوشتی کاربرد داشته باشد. از اوایل اردیبهشت تا اوایل تیر1392، از 6 گله ی مرغ گوشتی با علائم بیماری تنفسی در استان کرمانشاه نمونه گیری شد. در هر گله، پس از ارزیابی کامل بالینی از 10 پرنده ی بیمار و 10 پرنده ی سالم نمونه گیری شد. از هر پرنده ی بیمار و سالم، مقدار 2 میلی لیتر خون از سیاهرگ بال اخذ شد و به لوله های حاوی ماده ی ضد انعقاد edta منتقل شد. همزمان از آب و دان هم نمونه برداری شد. نمونه های خون سانتریفوژ شد و پلاسمای جدا شده در دمای c°20- تا زمان آزمایش نگه داری شد. نمونه های آب و غذا نیز تا زمان آنالیز عناصر در یخچال نگه داری شدند. برای اندازه گیری عناصر، نمونه های پلاسما به روش تر و نمونه های غذا به روش خشک هضم شدند. میزان عناصر روی و مس نمونه های آماده شده با دستگاه طیف سنج جذب اتمی اندازه گیری شد. برای تأیید کلی سپتی سمی تنفسی، پس از کالبدگشایی پرندگان بیمار و مشاهده ی ضایعات، از ناحیه پریکارد سوآپ گرفته شد و به محیط tsb منتقل شد و پس از انتقال به آزمایشگاه، به مدت 24 ساعت در دمای c° 37 آنکوبه و پس از 24 ساعت به محیط کشت مک کانکی آگار منتقل شد. پس از 24 ساعت نگه داری در انکوباتور رشد باکتری مورد بررسی قرار گرفت. جداسازی و شناسایی بر اساس خصوصیات مورفولوژی کلونی، رنگ آمیزی گرم و ویژگی های بیوشیمیایی انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، بین میزان مس پلاسمای خون پرندگان مبتلا به کلی سپتی سمی تنفسی (39/55 با خطای معیار میانگین 1/30 میکروگرم بر دسی لیتر) و پرندگان سالم (39/62 با خطای معیار میانگین 1/34 میکروگرم بر دسی لیتر) اختلاف معنی داری مشاهده نشد (p=0.272). بین میزان روی پلاسمای خون پرندگان مبتلا به کلی سپتی سمی تنفسی (98/68 با خطای معیار میانگین 4/50میکروگرم بر دسی لیتر) و پرندگان سالم (82/28 با خطای معیار میانگین 4/51 میکروگرم بر دسی لیتر) اختلاف معنی داری مشاهده شد (p=0.002). این بررسی در شرایط درگیری طبیعی با بیماری و شرایط مزرعه انجام گرفت که ممکن است متأثر از عوامل متعددی بوده باشد. پیشنهاد می شود ارتباط بین عناصر، از جمله مس و روی با بیماری کلی سپتی سمی تنفسی درشرایط تجربی و کنترل شده هم انجام شود.